Voorwaarden voor een blijvende ontwikkeling op het gebied van zelfregulerende vaardigheden bij leerlingen:
Er worden bewust situaties gecreëerd waarin geoefend wordt met executieve vaardigheden en leerstrategieën
De transfer naar andere vakken/activiteiten en naar het leven buiten school wordt gemaakt tijdens het trainen van de vaardigheden of strategieën
De vaardigheid of strategie die ingezet wordt, wordt benoemd, herkend en het effect is voor de leerling duidelijk (leerling kent/ziet het nut)
Voorbeeldgedrag vanuit de omgeving (ouders/verzorgers, docenten, medeleerlingen)
Waarom EVOS zo effectief is
Het werken met EVOS zorgt ervoor dat er situaties gecreëerd worden waarin vaardigheden en strategieën worden getraind. De opdrachten in EVOS bevatten uitleg over de vaardigheden en strategieën die getraind worden. Het belang van het geleerde en de link naar het schoolwerk of naar andere situaties waarbij de getrainde vaardigheid of strategie van pas komt worden benoemd. De cliënt of leerling kan zowel in de praktijk als op school en thuis aan de slag met EVOS. Het werken met executieve vaardigheden, zelfregulerende vaardigheden en leerstrategieën geeft een extra dimensie aan de begeleiding van uw cliënt of leerling.
De oefeningen en opdrachten uit EVOS worden, afhankelijk van de module waarvoor gekozen wordt, (groten-)deels door leerlingen thuis en na school uitgevoerd. De opdrachten zijn deels gericht op het doen van allerlei taken in of rondom de thuissituatie, op het plannen van huiswerk en toetsweken en op het leren kennen van de eigen valkuilen (denk aan afleidende factoren of triggerfactoren die een heftige emotie kunnen uitlokken). Andere opdrachten geven een aanzet tot het aangaan van gericht gesprek met docenten, mentoren, ouders of verzorgers over zaken als concentratie, faalangst of motivatie. EVOS voorziet in een groot aantal documenten met oefeningen en vragenlijsten die de leerling krijgt toegezonden via de mail. Deze documenten kunnen als leidraad worden gebruikt voor een gesprek en/of geven inzicht in de denkwereld van de leerling. Zo zijn de Signaleringslijst Motivatie, -Faalangst en -Concentratie onderdeel van EVOS.
De winst die met EVOS wordt behaald zit met name in een sterke verbetering van de metacognitie (het hebben van een reëel beeld van het eigen denken, handelen en leren), waarmee zich de weg opent naar vernieuwing, verandering en verbetering.
EVOS in vogelvlucht:
Waar ‘leerling’ staat in onderstaand document kan ook ‘cliënt’ worden gelezen.
- Vragenlijst Executieve Functies (“VEF”): De leerling vult de VEF in de appversie van EVOS in. Dit zijn 60 stellingen, waarop de leerling aangeeft of de stelling (deels) van toepassing is op de leerling of niet. Ook de ouder of verzorger kan worden gevraagd de VEF voor het kind in te vullen.
- Doel kiezen: Op basis van de ingevulde stellingen genereert het systeem automatisch doelen die passend zijn bij de resultaten van de VEF (gebaseerd op zowel de uitslag van de VEF van de leerling zelf als van de ouder of verzorger). De leerling krijgt verschillende doelen aangeboden en kan hieruit een opdracht kiezen.
- Opdracht kiezen: Wanneer voor een doel gekozen is kan de leerling opnieuw kiezen op welke manier de leerling aan het doel wil werken. Er zijn verschillende soorten oefeningen beschikbaar, om de leerling zoveel mogelijk te stimuleren binnen de eigen wensen en kaders tot leren te laten komen. Wij volgen hierin de zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan waarin beschreven wordt dat autonomie (waaronder keuzevrijheid) één van de 3 basisbehoeften is voor het creëren van motivatie en een positieve leerbehoefte. De andere 2 basisbehoeften zijn competentie (voel ik mij competent, kan ik deze taak aan?) en verbondenheid (zowel met de lesstof als met de docent). EVOS biedt oefeningen en opdrachten voor het verbeteren van het gevoel competent te zijn en voor het versterken van de relatie met lesstof en docent.
- Handmatig doelen toevoegen: Mocht de coach willen dat een leerling aan specifieke vaardigheden aandacht besteedt, dan kan de coach ook handmatig doelen of opdrachten toevoegen aan het programma van de leerling.
- Documenten uit EVOS gebruiken als gespreksdocument: In EVOS zitten verschillende opdrachten waarbij een document ingevuld wordt. Deze opdrachten betreffen het in kaart brengen van afleidende factoren, van triggerfactoren, positieve eigenschappen en veel meer. Daarnaast bevat EVOS ook de Signaleringslijsten voor Motivatie, Concentratie en Faalangst. Al deze documenten kunnen en mogen onderdeel zijn van de begeleiding of behandeling van uw cliënt.
EVOS werkt met een puntensysteem. Voor elke opdracht staat een x-aantal sterren. Het aantal sterren is afhankelijk van de leeftijd van de leerling, de moeilijkheidsgraad, de grootte van de opdracht en het leerrendement. De coach bepaalt bij de start met het werken met EVOS hoeveel punten de leerling moet behalen in een bepaalde periode. Reëel is om te werken met een gemiddelde van 3 sterren per week.
Leerling, ouder/verzorger en coach hebben dankzij EVOS een helder zicht op de ontwikkeling van de executieve vaardigheden en de wijze waarop de leerling over het eigen handelen, denken en leren denkt.